Standardy Ochrony Małoletnich 

Cel procedury

Niniejsza procedura określa najważniejsze zasady i założenia związane z zapewnieniem maksymalnego poziomu bezpieczeństwa osób małoletnich, będących podopiecznymi Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bolesławcu z/s w Kruszynie (określanego dalej jako GOPS), a także gwarantujące najwyższy poziom ochrony małoletnich, na rzecz których realizowane są usługi świadczone przez GOPS, a w szczególności przez osoby świadczące usługi w ramach Programów „Opieka Wytchnieniowa” i „Asystent Osobisty Osoby z Niepełnosprawnością” na rzecz osób małoletnich, a także przez Asystenta rodziny.

Zasady rekrutacji personelu zatrudnionego bezpośrednio przy pracy z dziećmi. 

W przypadku zatrudnienia osób pracujących bezpośrednio z dziećmi realizuje się zapisy zawarte w art. 21 ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich a w szczególności – zbiera się oświadczenia i zaświadczenia tam wymienione

Zasady bezpiecznych relacji między małoletnim a pracownikami/zleceniobiorcami GOPS,  a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich.

1. Pracownicy/zleceniobiorcy GOPS, mający bezpośredni kontakt z małoletnimi powinni wykonywać swoje zadania w sposób zapewniający poszanowanie praw osób trzecich, w szczególności praw dzieci, z szacunkiem oraz w sposób uprzejmy i kulturalny.
2. Niedopuszczalne jest stosowanie wobec małoletnich jakichkolwiek form przemocy słownej, a tym bardziej fizycznej, a ponadto innych zachowań, wyszczególnionych w Załączniku nr 1 do niniejszej procedury. 
3. Pracownicy/zleceniobiorcy GOPS, o których mowa w ust. 1 powinni zwracać uwagę na niepokojące zachowania małoletnich, które mogą świadczyć o ich krzywdzeniu i powinni podjąć próbę kontaktu z małoletnim w przypadku powzięcia podejrzenia takiego krzywdzenia. Jeżeli małoletni próbuje nawiązać kontakt z pracownikiem, powinien on go wysłuchać i, w miarę możliwości, uzyskać możliwie najpełniejszą informację o sytuacji małoletniego.

Procedura podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego.

1. W sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego pracownik/zleceniobiorca GOPS ma obowiązek niezwłocznego poinformowania Kierownika GOPS o tym fakcie w formie ustnej oraz pisemnej (poprzez przedłożenie stosownej notatki służbowej).
2. Przekazanie informacji, o której mowa w ust. 1 powinno nastąpić jeszcze w tym samym dniu, w którym pracownik/zleceniobiorca powziął podejrzenie lub informację. Jeżeli pracownik/zleceniobiorca nie jest już obecny w danym dniu w siedzibie GOPS, ma obowiązek przekazać informację telefonicznie lub najpóźniej w dniu następnym.
3. Po przekazaniu informacji, o której mowa w ust. 1 do Kierownika, osoba ta powinna w pierwszej kolejności ustalić czy zachodzą przesłanki uzasadniające wszczęcie procedury odebrania dziecka z rodziny na podstawie art. 12a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej, a następnie ustalić jakie podmioty i instytucje powinny zostać poinformowane o podejrzeniu krzywdzenia małoletniego.
4. W celu poczynienia ustaleń, o których mowa w ust. 3. zwołana może być wewnętrzna komisja, składająca się z Kierownika GOPS-u, pracownika socjalnego nadzorującego teren, w którym dochodzi do podejrzenia krzywdzenia małoletniego, pracownika, który powziął podejrzenie lub uzyskał informację o krzywdzenia małoletniego oraz, w zależności od potrzeb, asystenta rodziny, psychologa czy terapeuty.
5. Jeżeli w wyniku ustaleń, o których mowa w ust. 3 i 4. zostanie ustalone, że zasadnym jest skierowanie do sądu rodzinnego wniosku, o którym mowa w art. 572 k.p.c. lub złożenie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, kierownik GOPS niezwłocznie kieruje taki wniosek do właściwych organów.
6. Obowiązki określone w ust. 1-5. nie wpływają na obowiązek ewentualnego wszczęcia procedury „Niebieskie Karty”, zgodnie z postanowieniami paragrafu 5.
 

Procedura wszczęcia procedury „Niebieskie Karty”.

1. Obowiązek wszczęcia procedury „Niebieskie Karty” i wypełnienia formularza Niebieska Karta - A spoczywa na wszystkich pracownikach socjalnych i asystencie rodziny, zatrudnionych w GOPS.
2. W przypadku powzięcia podejrzenia lub uzyskania informacji o krzywdzeniu małoletniego, które może wyczerpywać znamiona przemocy domowej w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej, pracownicy GOPS, o których mowa w ust. 1. mają obowiązek wypełnić formularz Niebieskiej Karty - A niezwłocznie po powzięciu informacji o zaistnieniu ku temu przesłanek.
3. Wypełniając formularz Niebieskiej Karty - A pracownik GOPS stosuje zasady wynikające z przepisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej oraz z rozporządzenia wykonawczego, w tym przekazuje osobie doznającej przemocy domowej formularz Niebieskiej Karty - B.
4. Po wypełnieniu formularza Niebieska Karta - A pracownik wszczynający procedurę Niebieskie Karty ma obowiązek przekazać ten formularz do Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego lub innego jego członka Zespołu w terminie pięciu dni roboczych. Za dni robocze przyjmuje się dni pracy GOPS.

Zasady przeglądu i aktualizacji standardów.

1. Niniejsze standardy co dwa lata podlegają weryfikacji pod względem zgodności z obowiązującymi przepisami prawa oraz ocenie ich merytorycznej przydatności.
2. Weryfikacja, o której mowa w ust. 1. dokonywana jest przez Kierownika GOPS lub osobę przez niego wyznaczoną.
3. W wyniku weryfikacji, o której mowa w ust. 2. sporządzany jest raport ewaluacyjny, w którym wskazane są ewentualne sugestie i kierunki aktualizacji standardów.

Przygotowanie pracowników GOPS do stosowania standardów, zasady oraz sposób dokumentowania tej czynności.

1. Osobę odpowiedzialną za przygotowanie pracowników/zleceniobiorców GOPS do stosowania standardów wyznacza Kierownik GOPS.
2. Kierownik GOPS może zlecić zadanie, o którym mowa w ust. 1. podmiotowi zewnętrznemu, dającemu rękojmię należytego wykonania przedmiotowych zadań, posiadającemu stosowne kompetencje i doświadczenie.
3. W ramach przygotowania pracowników GOPS do stosowania standardów przeprowadzane jest szkolenie pracowników/zleceniobiorców w przedmiotowym zakresie.
4. Każdy z pracowników/zleceniobiorców GOPS składa oświadczenie o zapoznaniu się ze standardami ochrony małoletnich obowiązującymi w GOPS. Wzór oświadczenia stanowi załącznik nr 2 do niniejszej procedury.
5. Obecność na szkoleniu, o którym mowa potwierdzona jest imienną listą obecności. 

Zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym oraz małoletnim standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania.

1. Niniejsze standardy podlegają opublikowaniu na stronie internetowej GOPS oraz/lub są wywieszone na tablicy ogłoszeń mieszczącej się w siedzibie GOPS.
2. Niezależnie od publikacji standardów w formie określonej w ust. 1, pracownik/zleceniobiorca GOPS realizujący usługi względem małoletniego przekazuje wersję zupełną niniejszych standardów rodzicom, opiekunom prawnym lub opiekunom faktycznym małoletniego, a osoby te potwierdzają na piśmie otrzymanie przedmiotowych standardów.
3. Małoletnim, wobec których realizowane są usługi przez pracowników/zleceniobiorców GOPS otrzymują wersję skróconą niniejszych standardów, z zastrzeżeniem ust. 4.
4. Jeżeli rozwój psychiczny małoletniego i stan jego zdrowia świadczą o ograniczonej możliwości zrozumienia założeń niniejszych standardów, pracownik/zleceniobiorca GOPS może zaniechać obowiązku wynikającego z ust. 3.

Osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia.

1. Za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia odpowiedzialni są wszyscy pracownicy GOPS.
2. Niezależnie od obowiązku określonego w ust. 1, Kierownik GOPS wyznacza pracownika/pracowników koordynującego przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i organizację pomocy oraz wsparcia dla takiego małoletniego (zgodnie z załącznikiem nr 3 do niniejszej procedury). 

Sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego.

1. Tworzy się wewnętrzny rejestr ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego.
2. Rejestr, o którym mowa w ust. 1. przechowywany jest w siedzibie GOPS
3. Kierownik GOPS wyznacza osobę odpowiedzialną za prowadzenie i uzupełnianie rejestru, o którym mowa w ust. 1.

Zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia.

1. W przypadku ujawnienia krzywdzenia małoletniego osoby odpowiedzialne przygotowują plan wsparcia małoletniego, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Jeżeli równolegle prowadzona jest procedura „Niebieskie Karty”, w której małoletni uznany jest za osobę doznającą przemocy, nie ustala się planu wsparcia.
3. Za przygotowanie i realizację planu wsparcia odpowiedzialny jest pracownik socjalny oraz asystent rodziny realizujący swoje zadania w stosunku do rodziny, w której wystąpił przypadek krzywdzenia małoletniego.
4. W miarę możliwości plan wsparcia konsultowany jest z psychologiem, a jeżeli jest taka możliwość, psycholog uczestniczy także w jego realizacji.

Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet.

1. Pracownicy/zleceniobiorcy GOPS nie udostępniają dzieciom dostępu do urządzeń elektronicznych i dostępu do Internetu.

2. Pracownik/zleceniobiorca GOPS informuje dzieci o zasadach bezpiecznego korzystania z Internetu.

Postanowienia końcowe

Standardy ochrony małoletnich wchodzą w życie z dniem ogłoszenia.

Przykłady zachowań niedozwolonych wobec małoletniego:

Pracownikowi/zleceniobiorcy GOPS bezwzględnie zabrania się: 

• nawiązywać relacji romantycznych lub seksualnych z dzieckiem,
  składać małoletnim propozycji o charakterze seksualnym i pornograficznym, w tym również udostępniania takich treści, 
• używać wulgarnych słów, czynić uwag, wykonywać gestów czy żartów, które mogą być odebrane jako nawiązywanie do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej, 
• proponować małoletniemu alkoholu, wyrobów tytoniowych i innych używek (np. narkotyków, dopalaczy), jak również używać ich w obecności małoletniego, 
• dotykać małoletniego w sposób, który mógłby zostać uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny *,
• utrzymywać prywatnych kontaktów i/lub zapraszać małoletniego do swojego miejsca
  zamieszkania,
• kontaktować się z małoletnim poza godzinami pracy w celach innych niż służbowe związane z pilną koniecznością zapewnienia mu bezpieczeństwa w tym poprzez prywatne kanały komunikacji (prywatny telefon, e-mail, komunikatory, profile w mediach społecznościowych),
• faworyzowania dzieci, 
• utrwalać wizerunek dziecka (filmowania, nagrywania głosu, fotografowania) dla potrzeb
  prywatnych, dotyczy to także umożliwiania osobom trzecim utrwalania wizerunku dzieci, jeśli dyrekcja Ośrodka nie została o tym poinformowana, nie wyraziła na to zgody i nie uzyskała zgód rodziców/opiekunów prawnych oraz samych dzieci. 
• bić, szturchać, popychać ani w jakikolwiek sposób naruszać integralności fizycznej dziecka,
• innych zachowań niedozwolonych, wynikających z obyczajów i przepisów prawa.

*Uwaga dotycząca kontaktu fizycznego z dziećmi. 

Istnieją sytuacje, w których fizyczny kontakt z dzieckiem może być stosowany i spełnia zasady bezpiecznego kontaktu, np. w sytuacjach wymagających czynności pielęgnacyjnych i higienicznych. Należy unikać wtedy innego niż niezbędny kontakt fizyczny z dzieckiem. Dotyczy to zwłaszcza pomagania dziecku w ubieraniu i rozbieraniu, jedzeniu, myciu, przewijaniu i korzystaniu z toalety. Należy zadbać o to, aby przy każdej czynności pielegnacyjno-higiencznej wykonywanej przy dziecku, asystowała osoba trzecia (nie dotyczy to jednak czynności, wymaganych umową w ramach zleceń finansowanych ze środków Funduszu Solidarnościowego, gdzie ustala to zakres obowiązków). Ponieważ nie można wyznaczyć uniwersalnej stosowności takiego kontaktu fizycznego. Zawsze należy kierować się profesjonalnym osądem, słuchając, obserwując reakcję dziecka, pytając je o zgodę, ale nie inicjować kontaktu fizycznego np. przytulenia. Pracownik winien mieć trzeźwy osąd, że dziecko, lub osoba trzecia - nawet przy dobrych intencjach - może błędnie zinterpretować takie zachowanie.